Araştırmalar gösteriyor ki yetişkinlerin yarısı kendilerine yeni yıl hedefleri belirliyor. Bununla birlikte ilerleyen günlerde sadece %10’u hedeflediklerinin yalnızca bir kısmını gerçekleştirebiliyor. Bu hedefler genellikle kişinin hayat deneyimini zorlayan davranışları veya daha bütünsel açıdan yaşam tarzını değiştirmeye yönelik oluyor. Kilo vermek, spor yapmaya başlamak, sigarayı bırakmak ya da para biriktirmek gibi. Ancak yazının başında da belirttiğimiz gibi birçok yetişkin yeni yıla coşkulu hedeflerle başlarken çok az bir kısmı hedeflerini gerçekleştirebiliyor. Diğer yetişkinler yeni düzeni denemeyi bırakıyor ve hemen eski alışkanlıklarına geri dönüyor. Bunun en önemli nedeni kişilerin çok katı hedefler belirlemesi ve gerçekçi olmayan başarılara odaklanmasıdır. Bu şekilde gerçekçilikten uzak, yüksek hedefler ufak ilerlemelerin görülmesine engel olur. Ancak ufak adımların birleşimi bütünü oluşturur. Büyük hedeflere odaklandığınızda ufak gelişmeleri gözden kaçırdığınız için ümitsizliğe düşersiniz. Ayrıca hedeflediğiniz her ne ise yapacağınız davranışın hızlı, kolay ve direkt sonuca götürecek şekilde olması gerçeklikle bağdaşmaz. Bu bağlamda,“Yeni yıl hedeflerini nasıl gerçekleştirilir?” yönelik 6 öneriyi sizlerle paylaşmak istedik.
1- Yeni yıl hedeflerinizi belirlerken gerçekçi olun.
Öncelikle gerçekçi ve günlük hayatta uygulanabilir hedefler belirlemekle işe başlamalısınız. Örneğin, hedefiniz alkol alımınızı sınırlamaksa ve her gün içki içen biriyseniz o halde hedefiniz her gün alkol alımınızı bir miktar düşürmek olmalıdır. Bu aşamalı ve gerçekleştirilebilir bir hedeftir. Bir anda Yeşilaycı kesilmeniz gerekmez. Mesela ilk aşamada gün aşırı içme gibi bir hedefiniz olabilir veya içmek için haftada üç gün belirleyebilirsiniz. Kısa vadeli hedefler uygulanabilirlik açısından çok daha verimlidir ve dolayısıyla da ümit vericidir. Aynı prensibi spora başlama veya kilo verme hedeflerinizde de kullanabilirsiniz. Daima küçük adımlarla işe başlayın. Her ilerlemeniz size ümit verecek ve böylece hedefinize yönelik devamlılığınız olacaktır.
2- Tek bir hedef belirleyin.
Hayal kırıklığına uğramanın en önemli nedeni aynı anda birden çok hedef belirlemektir. Bir de bu hedefler uygulanabilirlikten uzaksa kişilerin pes etmesi ve eski alışkanlıklarına dönmesi son derece olasıdır. Daha fit ve sağlıklı olmak istiyorsanız yalnızca tek bir davranış değişimine odaklanın. Ya sigarayı bırakın, ya alkol alımınızı kısıtlayın, ya spor yapmaya başlayın ya da daha sağlıklı beslenin. Ancak en önemlisi asla ve asla hepsini aynı anda yapmaya çalışmayın. İlk etapta bir tanesini seçin ve bunu en iyi şekilde sürdürmeye çalışın. Seçtiğiniz hedefi en iyi şekilde uyguladığınızı düşündüğünüzde ikinci hedefinize geçebilirsiniz.
3- Akıllıca hedefler belirleyin.
Hedeflerinizi gerçekleştirmek kadar onları akıllıca belirlemek de önemlidir. Hedefleriniz elbette sizin hayatınız için önemli olan davranış değişimleri olacaktır. Ancak bunun yanında bazı özelliklerinin olması sizin o hedefte kalmanız açısından önemlidir. Hedefleriniz size özel olmasının yanında mutlaka ölçülebilir, zaman odaklı ve başarılabilir olmalıdır. Alkol alımınızı tamamen bırakma gibi bir hedefiniz varsa bu gerçekten de büyük ve önemli bir hedeftir. Ancak sürdürülmesi kolay değildir; çünkü belirli ölçülere sahip değildir. Oysa yaza kadar bir kıyafetin içine girmek ya da bir ayda belli bir miktar kilo vermek gibi hedefler ulaşılması daha kolay hedeflerdir. Bunun nedeni zaman ve miktar kavramlarının belirgin olmasıdır. Siz de motivasyonunuzun daim olması için hedefinizi her yönüyle tanımlayın sonra işe başlayın.
4- Hedefinizi biriyle paylaşın
Yeni yıl hedefinizi aile üyelerinden biriyle veya bir arkadaşınızla paylaşmanız hedefiniz için güvenli bir destek sistemi oluşturacaktır. Gerçekten sigarayı bırakmak ve alkol alımınızı kısıtlamak istiyorsanız arkadaşınız veya ailenizden biri sizin yolunuza taş koymayacak sizi bu konuda destekleyecektir. Zor bir anınızda eski alışkanlığınıza geri dönmek istediğinizde bu kişiler size yardımcı olabilir. Bu durumda onlara kızmamalı ve amacınızı destekledikleri için sevinmelisiniz.
Ayrıca hedefinizi başkalarıyla paylaşmak, söylediğiniz söz bağlayıcı olduğundan, karşınızdakini hayal kırıklığına uğratmamak için hedefinize ulaşmaya sizi motive edecektir.
5- Yakın bir dostunuz, aile bireyiniz veya eşiniz ile kötü alışkanlığınızı değiştirin.
Kendi alışkanlıklarınızdan vazgeçmek kolay değilse ve bu konuda henüz başarılı olamadıysanız örneğin eşinizin bir kötü alışkanlığını değiştirin. Eğer eşinizle beraber sigara içme, alkol alma ve kötü beslenme alışkanlığınız varsa bu durumda sadece bir kişinin kötü alışkanlıklarını değiştirmesi kolay olmayacaktır. Çünkü diğer noktada kişi için zorlayıcı olan uyaranlar varlığını sürdürmektedir. Bu nedenle böyle bir durumda eşinizle beraber aynı hedefi belirlemek, örneğin kilo verme, ikinizin bu hedefi başarıyla gerçekleştirmesi adına çok daha verimli olacaktır.
6- Kendinize hedeflerinizi belirlemek için esnek olmayan ve obsesif sınırlar koymayın.
Hayatınızda herhangi bir davranış değişikliği yapmak ve bu noktada yaşamınızı değiştirmek için kendinize belirli zaman sınırlamaları koymayın. Sağlıklı beslenmeye yalnızca pazartesi günleri başlamanız gerekmez veya yaşamınıza yönelik önemli kararları ille de yeni yıl öncesi almanız şart değildir. Aslında en doğru zaman sizin kendinizi hazır hissettiğiniz zamandır. Değişim bir süreçtir. Bu süreçte hatalar kaçınılmazdır. Yapmanız gereken bu hataları kabullenmektir. Hayatınız boyunca sizinle olan, artık sizin bir parçanız haline gelen kötü alışkanlıklarınızı bırakmak kolay değildir. Bu noktada zaman zaman eskiye dönüşler olabilir. Bu durum suçluluk duymanızı gerektirmez. Yapmanız gereken kendinizi suçlamayı bırakıp kaldığınız yerden devam etmektir. Kökleşmiş alışkanlıkları değiştirmek kolay değildir ve bazen yıllar alabilir. Sabırlı olmalı ve yaptığınız hataları da sevmelisiniz. Çünkü ders alabilmeyi başardığınız sürece hatalarınız sizin en önemli öğreticilerinizdir. Biraz klişe olacak ama her gün gerçekten de yepyeni bir gündür. Bunu bilin ve her gün yeniden başlama şansınız olduğunu aklınızın bir kenarında bulundurun.
Hedeflerinizi gerçekleştirebilmek için umudunuzun daim olduğu güzel bir 2017 dileriz. 🙂
Kaynak: Psychology Today