Çocuklarla Oyun Terapisi Nedir?

Oyun terapisi çocukların duygusal, sosyal, davranışsal ve psikolojik becerilerini ve bu becerilere ait süreçlerini yaşlarından beklenen düzeye taşımayı hedefleyen, teorik modellerin sistematik kullanımına dayanan yapılandırılmış bir terapi yaklaşımıdır (Carmichael, 2006; Landreth, 2002; O’Connor & Schaefer, 1983). Oyun terapisinde terapist, çocukları kendilerini korkutan, canlarını sıkan düşünce ve hisleri oyun üzerinden ifade etmeye davet eder (Gil, 1991).

Çocuklarla oyun terapisi özellikle, 3 ile 12 yaş arasındaki çocuklarla psikolojik çalışma yapılırken sıklıkla kullanılır. Oyun terapisi eğitimi almış uzman psikolog veya master/doktorasını tamamlamış klinik psikologlar tarafından uygulanabilir. Seans süresi 45 dakika ile 1 saat arasında değişir. Çocuk ve terapist, oyun odası diye adlandırılan terapi odasında belirlenen hedefler doğrultusunda birlikte çalışırlar. Tipik bir oyun terapisi odasında küçük bir kum kutusu, kuklalar, bebekler, arabalar, hayvanlar, mutfak malzemeleri, doktor seti, küçük insan figürleri, top ve resim materyalleri (kağıtlar ve boyalar) bulunur. Terapist ihtiyaca göre çeşitli kutu oyunlarını da kullanabilir.

1- Oyun terapisi, çocuk için kendini ifade etme alanıdır.

Terapist, oyunla çocuğa iç dünyasını (ruhsallığını) ortaya koyabileceği güvenli bir ortam yaratır. Terapist, bu ortamda yorum ve sorularıyla çocuğu destekler ve benliğini yeniden yapılandırmasında ona yardım eder (Axline, 1969).

2- Oyun terapisindeki her oyun ciddiyet gerektirir.

Çocuk tolere edemediği duyguları, düşünceleri ve acıyı çoğunlukla oyuncaklar üzerinden üzerinden terapiste aktarır. Bu aktarış, hem çocuk hem de terapist için cesaret gerektirir. Neyse ki, oyun terapisinin sınırları ve gerçekliği her ikisi için de tutan ve kapsyan bir alan sağlar. Bu noktada, Bateson’un oyun-uçaksimülasyonu benzetmesinden bahsetmek yerinde olacaktır. Uçak simülasyonunu kullanırken hem uçağın içindesinizdir, hem içinde değilsinizdir. Simülasyon, neredeyse uçağın tüm kontrol panellerinin aynısına sahiptir, bu yüzden dikkatli olmanız gerekir. Uçağınız düşebilir, ancak tek fark sizin minimum düzeyde hasar alacağınızdır. Çocuklar da terapi odasında kendi simülasyon alanlarını yaratırlar, bu alanda deneyim kazandıkça, dış dünyadaki olaylara daha kolay uyum sağlarlar. Tam da bu yüzden Bateson, oyunu gerçekle-gerçek olmayan arasında bir alana yerleştirmiştir.

3- Oyun terapisi, çocuğun iç dünyasına açılan kapıları aralar.

 Terapist hem odadaki davranışların düzeyi ile hem de bilinçdışı düzeyde çocukla etkileşim kurar. Bu etkileşim, gerçek olanla gerçek olmayan arasındaki bölgede gerçekleşir. Terapist çocuğu merak eder, oyunlarını gözlemleyerek ve oyunları içinde yer alarak çocuğun iç dünyasını tanır. Terapist ile çocuk arasında güvenilir bir ilişki sağlandığı takdirde, çocuk iç dünyasındaki kapıları yavaşça açmaya başlar.

4- Her oyun terapisinin rotası kendine özgüdür.

Her çocuk, seansta oynayacağı oyunu kendi belirler ve oynamaya başlar. Tek kural vardır: kendine, terapiste ve odadaki eşyalara zarar vermemek. Oyun terapisinde, oyuncaklar çocuğun kelimeleri ve karakterler ise iç dünyasındaki kendi ve/veya yaşamındaki önemli figürler olur. Bir nevi, çocuk kendi oyunun hem senaristi, hem yönetmeni, hem de oyuncusu olur. Terapist ise yapımcıdır, gerekli materyalleri ve duygusal desteği çocuğa sağlamakla yükümlüdür. Çocuk anlatmak istediği kadar anlatır, yüklerini bırakır, duygularını ve düşüncelerini paylaşır, hafifler, dönüştürür. Seanslar bu şekilde devam eder, terapist ise süreci gözlemler ve terapideki gelişmelerden aileyi haberdar eder.

Eğer çocuğunuzun psikolojik bir desteğe ihtiyacı olduğunu düşünüyorsanız, detaylı bilgi almak için bilgi@pavlovspartner.com veya cansu.torun@pavlovspartner.com‘a e-mail atabilirsiniz.

Uzm. Klinik Psikolog Cansu Torun