Kimlik Karmaşası ve Kimlik Bunalımı: Erik Erikson’un Bize Mirası – 1

6 sene önce
• Categories: Psikoloji
• Tags: çocuk psikanalisti, erik erikson kimdir, kimlik bunalımı nedir, kimlik bunalımı ve kimlik karmaşası, kimlik karmaşası nedir, maria montessori kimdir, Montessori eğitim ekolü, peter blos kimdir, Viyana Psikanaliz Cemiyeti

Kimlik Karmaşası ve Kimlik Bunalımı Nedir?

Kimlik karmaşası ve kimlik bunalımı kavramlarını 21. yy’da yaşayan az çok herkes duymuştur ve de ne anlama geldiği hakkında da bir fikir sahibidir. Peki bu kavramı dilimize kazandıran kişi kimdir? Ve de neden insanlar bu kişisel krizi deneyimlerler? Ergenlik çağında yaşanılan deneyimlerin kimlik karmaşası ve kimlik bunalımı ile ilgisi var mıdır?

Kimlik karmaşası ve kimlik bunalımı kavramları, kişinin kendine has, özgün bir kimlik oluşturması sürecinde, kişinin hayatındaki en önemli basamaklardan biri olduğunu düşünen gelişim psikoloğu Erik Erikson’un çalışmaları sonucunda ortaya çıkmıştır.

Erik Erikson: Kendi kimlik karmaşasından teori oluşturmuş bir teorisyen

Erik Erikson, oluşturduğu teoriye göre bir kimlik duygusu geliştirip o kimliğe bağlılık göstermenin ergenlik yıllarında önemli bir yaşam görevi olduğunu belirtir. Ancak Erikson buna rağmen, kimliğin biçimlendirilmesi ve geliştirilmesinin yaşam boyu devam eden ve yeni zorluklarla karşılaşıp üstesinden geldikçe şekillenen bir kavram olduğunun üzerinde durmuştur. Erikson’a göre kişilik krizi, kişinin kendine dönük yoğun bir analiz sürecinde olduğu ve kendisini farklı yönlerden değerlendirmenin yollarını keşfetmeye çalıştığı bir dönemdir.

Erikson’un kişilik konusunda yapmış olduğu çalışmaların kaynağı, gençliği boyunca kendi kişiliğini sorgulamasına sebep olan olaylara dayanır. Erikson’un kendi hayatında da, özellikle ergenlik yıllarında, kimlik karmaşası veya kimlik bunalımı diyebileceğimiz bir dönem geçirmiştir. Şimdi bu olayları sırasıyla inceleyelim:

Yaşam Boyu Kimlik Arayışında bir Erik Erikson:

• 

  Erik Erikson, Musevi bir anne ve Musevi olmayan Danimarkalı bir babanın gayrimeşru çocuğu olarak dünyaya geldi. Annesi, Danimarka’nın önde gelen Musevi ailelerinden birinin kızıydı ve Musevi bir eşi vardı. Ancak, Erikson’a başka birinden hamile kaldı ve bu yüzden ana vatanından kaçarak Almanya’ya yerleşti. Burada ‘Salomonsen’ soyadını aldı. Yani Erik Erikson, Erik Salomonsen olarak dünyaya geldi.

• Ancak Erik Erikson’un soyadı, kısa bir süre sonra tekrar değişti. Annesi, Erik’in çocuk doktoru olan Theodor Homberger ile evlendi ve küçük Erik’e ergenliğe gelene kadar, Theodor’un onun gerçek babası olduğunu söyledi.
• Erik, ergenliğinde Theodor’un gerçek babası olmadığını öğrenince, daha sonra gelişimde önemli bir basamak olarak tanımlayacağı kimlik karmaşası ve kimlik bunalımı’na girdi.
• Bu süreçte, üvey babası Theodor’un isteğinin aksine, sanat okuluna gitti. Kendisi lisede de sanat, tarih ve dil derslerine ilgili ve yatkın olan Erik, üniversiteyi yarıda bıraktı. İlginç bilgi: Erik Erikson, üniversite diploması olmayan tek tük ünlü teorisyenlerdendir.
• Erik Erikson üniversiteyi bırakmasını takriben, daha sonra kendisi de ünlü bir çocuk ve ergen psikanalisti olacak olan Peter Blos’la, Almanya ve İtalya’yı gezdi. Seyahatleri sırasında insanların resimlerini yaparak para kazandı.

• 

  Erik Erikson 25 yaşına geldiğinde, Peter Blos ona ilginç bir teklifte bulundu: “İyi resim yapıyorsun. Sigmund ve Anna Freud’a gelen zengin hastalar var. Onların çocuklarına sanat dersleri vererek para kazanabilirsin.” Bu teklif, bir nevi Erik Erikson’un kimliğini bütünleştirmeye giden yolda önemli bir basamak ve hayatını değiştiren bir adım oldu.

• Erik Erikson’un çocuklarla çok iyi anlaştığını gören, Sigmund Freud’un kızı, çocuk psikanalisti Anna Freud, Erik’e Viyana Psikanaliz Cemiyeti’ne girerek, çalışmalarını derinleştirmesini önerdi. Bir de üstüne onu, kendi divanına davet etti. Erik Erikson, bir yandan cemiyette psikanalitik seminerlere katılırken, öte yandan Anna Freud’la psikanalizine başladı.
• Erik Erikson, bugün Türkiye’de de önemli bir eğitim ekolü olan, Maria Montessori’nin eğitim ekolünü öğrenmek için de dersler aldı.

Erikson, Avrupa macerasını, Naziler’in Avusturya’yı işgal etmesiyle sonlandırdı. Sanatçı eşi Joan Serson ve çocukları ile ABD’ye göç etti. Erikson, Boston’ın ilk çocuk psikanalisti oldu. Ancak maceracı ve farklı kimlikleri araştırmayı seven ruhu, onu burada da bırakmadı. Amerika’nın farklı Kızılderili kabilelerini (Sioux ve Yurok) ziyaret etti. Bu ziyaretleri sonucunda, çocukların gelişiminin bulundukları kültürler farklı şekiller alabileceğini farketti. Aynı zamanda, çocuk gelişiminin yetişkinin gelişimine nasıl sirayet ettiğini de bu araştırmaları sonucunda bulgulandırdı.

Kimlik Karmaşası veya Kimlik Bunalımı: Erik Erikson’un Bize Mirası yazımızın birinci bölümünü, Erik Erikson’un hayatına odaklanarak aktarmış olduk. Yazımızı tamamen bitirmeden, sizinle Erik Erikson’un hayatıyla ilgili birkaç ilginç bilgi daha paylaşmak istiyoruz:

 

 

 

 

Erik Erikson ile İlgili İlginç Bilgiler:

1. Erik Erikson, Erikson soyadını Yale’de hocalık yaparken kendisi seçip almıştır. Bu konuyla ilgili Erik Erikson’un kızı Sue Erikson Bloland şöyle yazar: “Babam üvey babasının soyadı olan Homberger’i, kendisinin bulduğu Erikson soyadıyla değiştirene dek kendi ‘gerçek psikanalitik kimliği’ni bulamamıştır.” diye yazar.
2. Yine babasının hayatını anlattığı kitapta Sue Erikson Blolan, babasının yaşam boyu “kişisel yetersizlikleriyle savaştığı” bir hayatı olduğundan bahsetmiştir.
3. Erik Erikson ise, kendi kimlik karmaşasının “sınırda, nevroz ile ergen psikozu” arasında olduğunu belirtmiştir.

Kimlik Karmaşası veya Kimlik Bunalımı: Erik Erikson’un Bize Mirası – 2 çok yakında sizlerle olacak.

Yazar: Alperen Doğaner

Editör: Ayşe Canan Altındaş

Kaynak: Wikipedia ve ders notları