Altın Oran güzellikte halen geçerli mi?
İnsanlar yazılı tarih öncesi zamanlardan beri güzelliğin kıstaslarını anlamaya ve belirlemeye çalışmış. Rönesans zamanında Altın Oran olarak belirlenmiş yüzü 9 eşit kareye oturtma, yüzyıllar geçtikçe değişen ve farklı özellikler kazanan bugünkü insan yüzü için çok geçerli bir kural değil. Örneğin, bugün Mona Rıza diye dalga geçtiğimiz Mona Lisa’nın (en azından resimdeki hali) aslında zamanının güzellik kıstaslarına tam tamına uyduğu düşünülüyor. Genişçe alnı, ince dudakları ve bugünkü estetik kaidelerimize göre irice kalan burnuyla, Mona Lisa’nın modern bir güzellik olduğunu söyleyemeyiz. Güzellik konusunda araştırmalar bugün bilgisayar ve dijital resim teknolojisinin de ilerlemesiyle başka bir boyut kazandı. 1990’larda Langlois ve meslektaşlarının yaptığı araştırma, bugünkü güzellik araştırmalarına yön verdi. Langlois ve meslektaşlarının vardığı sonuç ise, beklenenden farklıydı- Ortalama yüzler daha çekici olarak algılanır. Bugün bu araştırma çok kez tekrarlandı ve varılan sonuç şu: Araştırmalara katılanlar ortalamalarda kullanılan birey yüzlerinden ziyade, bu yüzlerin ortalamasıyla bilgisayar ortamında yaratılmış yüzü ve buna matematiksel olarak en yakın yüzleri daha yüksek puanlandırıyorlar. Yanlış anlamayın, bu ortalamaların alındığı fotoğraf fotoşoplanmış, sivilceleri silinmiş, burnu dijital ortamda küçültülmüş bir kişi suratı değil. Gerçekten de 1000lerce fotoğrafın ortalaması dijital ortamda alınıp sonunda kompozit suratlardan bir yüz yaratılıyor. Ancak ortaya çıkan gerçekten de genel olarak daha iyi ciltli, daha orta boyutta burun ve ağızlı bir kişi. Hatta kendinizin denemesi için bu ‘Yüz Araştırması’nın bir sitesi bile var: http://www.faceresearch.org/demos/average . Hatta araştırmacılar daha da ileri gidip, aşağıda göreceğiniz gibi her ülkenin ortalama yüzlerini ortaya çıkarmışlar.
Ama Langlois’in araştırmasını nihai sonuç olarak almayalım. Çünkü hala bazı araştırmacılar ortalama yüzlerin genel olarak daha çekici algılandığı konusunda hem fikirken, ‘çok çekici’ yüzlerin genelde ortalamanın üstünde özellikleri olduğunu savunuyorlar. Bu sav gerçekten de ünlülerin belli özellikleriyle takıntılı bizler için daha mantıklı geliyor. Yoksa neden Angelina Jolie dudakları, Natalie Portman burnu, veya Kate Moss elmacık kemiklerinden bahsedip dururduk ki?
