Narsisizm sadece şimdiki zamanı değil, tüm zamanları ilgilendiren önemli bir konu olmuştur. Antik Yunan’ın Narsisizm mitinden tutun, Titan’lara, Orta Çağ’dan sonra kraliyetlere evrilen Avrupa’da yöneticilerin yaşamlarını mercek altına alırken aslında insanoğlunu narsisistik kişilere duyduğu merak etkisi altına almıştır. Günümüzde ise “Narsisistik Kişilik Bozukluğu” terimi, artık psikolojik veya psikiyatrik bir tanı olmaktan çıkmış, neredeyse hepimizin kendini göstermekten hoşlanan, güce ve paraya tapan kişileri tanımlarken kullandığımız bir terim oldu. Biz de sizinle bu yazıda günlük hayatta narsisist kişiler nasıl davranır paylaşmak istedik.
-
Narsisist kişiler diğerlerinin vaktine saygı duymazlar.
Narsisistler kendi programlarını başkalarınınkinden çok daha önemli görürler. Günlük hayatta, bunun sinyallerini şu şekilde farkedebilirsiniz: Acil yanıt beklediğiniz bir iş e-postasına saatler, hatta günler sonra yanıt alırsınız; onların anlık fikirleri, seyahat tecrübeleri ya da yakaladıkları başarılar o kadar önemlidir ki, sizin kendi fikir ve düşüncelerinize yer kalmaz. Tipik olarak konuşmaların yarısından fazlasında kendileri konuşur ve diğer insanların ilgilenmeleri gereken başka şeyler olduğuna dair ipuçlarını görmezden gelirler.
Bu yaklaşımın, narsisistik kişiliğe geri dönüşü nasıl olur? Günümüzün zaman yoksunu dünyasında, insanlar diğer insanların kendi zamanlarına saygı göstermemeleri karşısında başta olmasa da, zamanla sinirleri bozulacaktır. Bunun sonucunda, grup içinde narsisistik kişilik ile ilişkinin kesilmesi söz konusu olabilir.
-
Uyumsuz, hatta huysuz davranışlarıyla ilişkilerini yakıp kül ederler.
Narsistler bir şeyleri halletmeye çalışırken sıklıkla zorlayıcı bir tavır sergilerler. Örneğin, istediklerini almak uğruna bir müşteri hizmetleri temsilcisine karşı kavgacı ya da oldukça inatçı bir tutum sergileyebilirler.
Bu yaklaşımın, narsisistik kişiliğe geri dönüşü nasıl olur? Şahsın bunu davranışı karşısında hem muhatabı hem de çevresindekiler dehşete düşebilir, ve zamanla teması azaltan davranışlara yönelebilirler.
-
Ahlaki çizgiyi ne zaman aştıklarını anlamazlar.
Narsisistler sıklıkla kendi perspektiflerine o kadar odaklanmış olurlar ki yaptıklarıyla diğer insanların ahlaki sınırlarını aştıklarını ya da söylediklerinin ne kadar kırıcı olduğunu fark etmeyebilirler. Örneğin narsisist bir kişi, niteliksiz işlerde çalışan insanları işsiz bırakacak bir otomasyon yapabilir. Bunun yalnızca üst düzeyde işleyen kısmını görür, ancak insani tarafı ona anlatılsa da algılayamaz.
Bir narsisist kuralları kendisine işlemez olarak görür ya da kurallara uymaması durumunda bunun önemli bir sonucu olabileceğini düşünmez. Bunun neticesinde de kuralları, yasaları ya da sosyal modelleri görmezden gelmenin kötü sonuçlarıyla karşılaşabilirler.
-
Diğer insanlar kendilerine yardımcı olabilecek geribildirimlerde bulunmaya çalıştıklarında onları dinlemezler.
Narsisistler geribildirim istediklerinde genelde yalnızca hayranlık beklerler. Diğer insanları değersiz görürler ve bu nedenle onların kendilerine verdiği geribildirimlere karşı, yardım etme potansiyelleri olsa bile, reddedici bir tavır gösterirler. Geribildirim talep ettikleri insanlar saygısızlığa uğramış hisseder ve narsisist kişi hakkındaki fikirleri başlangıçtakinden bile daha olumsuz olabilir.
-
“Özel yetenekleri”ne olan inançları nedeniyle kendilerinin (ve diğerlerinin) güvenliğini riske atarlar.
Burada özellikle araba kullanmak aklıma geliyor. Narsisistler diğer insanların bunu (özellikle de çocukları ya da diğer aile üyeleri arabadayken kullanıyorlarsa) bencilce, sorumsuzca ve endişe verici gördüğünü algılamadan, araba sürerken hız limitini aşmakla övünebilirler.
-
Diğer insanların kendilerine yardım etmesini ister ancak bu iyiliğin iadesinde bulunmazlar.
Narsisistler nadiren zahmet edip diğer insanlara yardım ederler, ancak daima diğerlerinin kendilerine yardım etmesini beklerler. Kendilerine yardım eden kişinin önemli düzeyde efor sarf etmesi gerekmiş olsa bile, aldıkları yardımı önemsiz görürler. Sonuçta insanlar bu şablonun farkında varır ve yardım etme konusunda isteksizleşirler, bu narsisistin başarı elde etme şansına zarar verse bile.
Bitirirken…
Eğer narsisistik yapıda bir iş arkadaşı, arkadaş ya da aile üyesine sahipseniz, bu kalıpları anlamak onların davranışını kişileştirmemenize ve bu kalıpların daha önce farkına varmanıza yardımcı olur. Eğer bu davranışları kendiniz yapıyorsanız, umarız ki bu yazıyı okumak sizi daha iyi ilişkiler kurmaya, ve daha kalıcı başarı ve mutluluklar elde etmeye götürür.
Çeviren: Bengisu Diri
Editör ve katkıda bulunan: Klnk. Psk. Ayşe Canan Altındaş
Görseller: Los Angeles’lı fotoğrafçı Kat Kaye’nin Behance hesabından
Kaynak: Psychology Today