Post-Modern Zamanlarda Annelik: Instamom Kültürü ve Çocuk Gelişimine Etkisi -1

Paylaş

Bu yazının başlığını koyarken oldukça düşünmemiz gerekti. Öncelikle, okuyucular için, neden başlığı post-modern zamanlarda annelik diye tanımladık, onu açmak isteriz.

Post-Modern Annelik Nedir?

Sharenting ne demek?21. yüzyılın 2. onyılından itibaren, iletişim araçlarının ve teknolojinin ulaşılabilirliği ve kullanılabilirliği tartışmasız ki oldukça arttı. Psikologlar, artık gündelik kullandığımız teknolojik araçların ve uygulamaların – iPhone, YouTube, Instagram, Facebook – marka adlarıyla bile, ne kadar tek kişi odaklı (veya bireysel), görmeye ve görülmeye dayalı, ve hemen ulaşılabilir olduklarını bildirdiklerini ve bu uygulamaların, günümüzde oldukça arttığını gördüğümüz narsisistik patolojileri hem pekiştirdiğini, hem de kendilerini ifade edebilmek için oldukça etkili bir kanal yarattığını belirtmekteler. Ancak konu sosyal medya ve narsisizmin ilişkisine gelince, yumurta mı tavuktan, tavuk mu yumurtadan çıkar sorusu ile karşılaşıyoruz. Şu bir gerçek ki, teknolojik uygulamaları kullanarak, tek bir tuş ile sonsuz bir kitleye ulaşabilme düşlemi, narsisizmin sınırsız sahip olma, hükmetme ve herkes tarafından beğenilme arzularına paralel düştüğünü kimse inkar edemez. Elinde akıllı telefonu olan herkes, modern değil, post-modern bir çağda yaşıyordur. Çünkü post-modernizm, bir önceki dönemin kurallarının ve sınırlarının yıkılıp, yeni kuralların veya kuralsızlığın (Post-Truth) ve sınırsızlığın inşa edildiği yeni bir dönemi imgeler. Mahremiyetin sınırları daralmış, benliği dışarıda ve ortada yaşamak artmıştır. Akıllı cep telefonlarımız da, herkese ulaşılabilirliği vaat ederek, insan olmaya dair ilk sınırlardan birini yıkar.

Peki neden post-modern zamanlarda annelik? Post-modern zamanlarda babalık yok mu? Elbette var. Ancak genelde yeniliğin taşıyıcıları, ve çağın belirleyicileri, birçok diğer dönemde olduğu gibi kadınlar olmakta. Her onyılda bir değişen moda akımları, kadınların saçları, kıyafetleri ve görünümleri üzerinden şekil almakta. Teknolojik gelişmeler ve uygulamalar, öncelikle kadınların kullanımını hedeflemekte. Kristin Ross adlı edebiyat profesörü, Sovyet Birliği’nin yıkılışını bir çamaşır makinasının, doyurucu bir aşka tercih edilmesine bağlar. (Fast Cars, Clean Bodies Decolonization and the Reordering of French Culture, Kristin Ross, 1996).

Dolayısıyla post-modern zamanlarda annelik, post-modern zamanlarda babalıktan daha önce incelenmesi gereken bir konudur. Çünkü hem çağın değişimlerinin hem de çocuğun ilk taşıyıcısı annedir.

Bu yazı post-modern çağda annelerin çocuğun gelişimin açısından yapabileceği 4 sorgulanası yaklaşımı ele alıyor. Yazının 2. bölümü bir hafta sonra yayınlanacaktır.

  1. Çocuğunuzun her anını görüntüye almak – Sharenting nedir?

Sharenting ne demektir?Tabii ki de burada “her an” bir mübalağa. 7/24 elinde kamerayla çocuğunu telefon kamerasından gözetleyen bir anneden bahsetmiyoruz. Ama, günümüzde çocuğunun gün içinde yaptığı, banyo yapmaktan tutun, arkadaşlarıyla oynadığı veya babasıyla vakit geçirdiği ana kadar onu kayda alarak, ve üstüne üstlük bunu sınırlandırılmayan mecralarda paylaşarak çocuğunun mahrem alanını kısıtlayan birçok ebeveyn gözlemliyoruz. Bu durum Amerika’da sharenting (share + parenting) olarak adlandırılmakta. Elbette ki çocuklarımızın gurur duyduğumuz ve birlikte geçirdiğimiz güzel anlarını, bugün online bir albüm gibi kullandığımız Facebook ve instagram’da paylaşmak anlaşılır. Ancak, sharenting’in ardında bir niyet de var: Çocuğunuzun görüntüleri üzerinden beğeni toplamak, daha popüler olmak gibi. Bazen bu amaçla, çocuğa istemese de poz verdirtme, videoya çekilmek istemese de onun görüntülerini kaydetme gibi durumlar söz konusu olabilir. Her ne kadar böyle bir amacı, birçok ebeveyn kabul etmeyecek de olsa, özellikle zaten popülerliğini bu mecralarda oluşturmuş kişilerin, bu konuda dikkatli olması gerekiyor.

RiceMedia adlı online magazinde, yazar Hong Kong’daki sharenting kültürü hakkında bildirirken, sokaklarda ağlayarak poz verdirtilmeye çalışan çocuklardan ve onları lolipopla kandıran annelerden bahsediyor. Bu instamom ve sharenting kültürünün oldukça uç bir örneği. Ancak, çocuklar itiraz etmese de, hatta kameraya hemen poz verseler de, onlara doğrultulan her kameranın onların mahremiyetinden ve bireyselliğinden ne kadar çaldığını bir düşünmek gerek.

2. Çocuğu bir yetişkin gibi giydirmek.

Lüks markalarla giydirilen çocuklarBu akımı da instamom kültürü‘nün bir parçası olarak düşünebiliriz. Bugün birçok marka, çocuklar için de koleksiyon çıkartmaktalar. Ancak bunların bir kısmı, çocuklara özgü oyuncu tasarımlardan çok uzakta, markanın amblemleriyle donanmış, hatta birebir yetişkin kıyafet ve aksesuarlarının çocuklar için küçültülmüş boyutlardalar. Anneler ve kızlarının, ve babalar ve oğullarının giyindikleri gittikçe birbirine benzemekte. Bir çocuğu pahalı kıyafet ve aksesuarlarla donatmak ne kadar mantıklı? Tabii ki burada, anne ve babalar çocuklarının kıyafetlerine özenmesin demiyoruz. Ancak, kıyafetleri içinde rahatça oynayıp, kirletemeyecek bir çocuğu, bir de üstüne maddiyata bu kadar küçük yaşta alıştırmak, sanki çocuk için daha değerli başka olguların ve duyguların verilemediğinin göstergesi gibi düşünülebilir. Üstüne üstlük, çocuğu bir yetişkin gibi giydirmek, çocuğun öz yeti ve kişisel özelliklerine dair yanılsamalara yol açabilir.

3. “Biz onunla arkadaşız, her şeyi birlikte yaparız.” demek.

annesiyle-birebir-giyinen-kiz-cocuklariAnneler ve babalar çocuklarıyla maalesef ki arkadaş olamazlar. Arkadaş canlısı bir ilişkileri elbette olabilir, birlikte eğlenebilirler, sık sık vakit geçirebilirler. Ancak çocuğunuz ne sizin arkadaşınız, ne de sizin küçük bir versiyonunuzdur. Çocuğunuz sizden yaşça küçük, sizin ona olandan farklı bir şekilde, size duygusal ve fiziksel olarak ihtiyacı olan bir bireydir. Anne ve babalar, tabii ki de çocuklarıyla oynayacak, onların tecrübelerine eşlik edecek ve onlarla gülüp eğleneceklerdir. Ancak çocuğunuza, “Biz seninle aynıyız.” veya “Bir yaşıt gibi arkadaşız.” gibi mesajların verilmesi, çocuğun anne ve babaya ihtiyacı olduğunda (ki olacaktır) yaslanabilmesini oldukça zorlaştıracak, ve bu kaynakları bulamadığı için, daha narsisistik bir ruhsallığa evrilmesine sebep olacaktır. Bir nevi, çocuk, anne ve babanın patolojisini taşıyan, ve ruhsal olarak ağırlaşmış çocuğa dönüşecektir.

 

Kylie-Jenner-in-Stormi-için-Duzenledigi-Dogum-Gunu-Partisi
Kylie Jenner’ın kızı Stormi için düzenlediği 1. yaş doğumgünü partisi sosyal medyada büyük yer etmişti.

4. Çocuğa yetişkinlere hitap eden doğum günü partileri yapmak

Son dönemde oldukça moda olan bu akım, daha bebeklerin ay-dönümlerini kutlamaya kadar vardı son zamanlarda. Özel günlerin kutlanması, fotoğraflarla anılaştırılması ve sevdiklerle paylaşılan bir an yaratılması elbette çok hoş. Ancak, henüz 1 yaşına yeni basmış bir çocuğa, bir yetişkine hitap edecek düzeyde yüksek müzikli, çok misafirli ve bol uyaranlı bir parti düzenlemek, çok akılcı değil. Bu duruma uç bir örnek olarak, Kylie Jenner’ın kızının 1 yaş doğum günü partisi için Disney Land’de düzenlediği partiyi örnek verebiliriz. Maalesef ki, bu partinin henüz bir yaşına basmış bir kız çocuğu için eğlenceli olmaktan çok ürkütücü olacağını düşünüyorum. Henüz, kendi kendini yatıştıramayan bir çocuk için dışarıda büyük görseller, sadece korkuları pekiştirici nitelikte olacaktır. Kızının yüzünü şişme bir kapı haline getirip, ağzının içinden geçilen bir tünel yapılmasının bilinçdışında nasıl bir izdüşümü olabileceğini çıkaramıyorum bile…

Post-modern annelik başlığı altında, sharenting ve instamom kültürü gibi konuları incelediğimiz yazının ilk bölümünü tamamlıyoruz. Gelecek hafta, 2. bölümünde post-modern zamanlarda sıkça yapılan, ancak sorgulanması gereken 4 maddeyi daha inceleyeceğiz.

Referanslar:

Fast Cars, Clean Bodies Decolonization and the Reordering of French Culture, Kristin Ross, 1996

The Anxiety, Envy, and Vanity of Singapore’s Instamom Culture, Rice, 12 March, 2019

Görseller:

Kimberly Teo via A Good Citizen

 

 

Facebook Yorumları
Paylaş

2 YorumOn Post-Modern Zamanlarda Annelik: Instamom Kültürü ve Çocuk Gelişimine Etkisi -1

Yorum Yazın:

E-posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

Mobile Sliding Menu

Wordpress Social Share Plugin powered by Ultimatelysocial