İlginç Psikolojik Videolar

Paylaş

 

Bu haftaki ilginç psikolojik bilgiler serimizi ilginç psikolojik videolar ile daha ilginç kılmaya karar verdik. Bu yazıda psikolojide yapılmış son derece enteresan 3 deneyi, videolarıyla izleyebileceksiniz. Videoların hepsi İngilizce, ancak ben kısaca neden bahsettiklerini ve bu deneylerin neden ilginç olduklarını sizler için açıkladım. Umarım ki bu ilginç psikolojik videolar psikolojiye ve psikolojik deneylere olan merakınızı daha da artırır. Eğer sizin de bulduğunuz veya bildiğiniz ilginç psikolojik videolar var ise yorumlarda kısaca ne ile ilgili olduğunu anlatıp, paylaşmaktan çekinmeyin.

1. ‘Marshmallow’ Testi

1960’ların sonunda ilk defa Stanford Üniversitesi’nde Walter Michel tarafından yapılan bu testte, testör, 7-9 yaşları arasındaki çocukları teker teker deney odasına alıp, onları tabakta bir marshmallow ile (lokuma benzer şeker) yalnız bırakıyor. Ancak odadan çıkmadan önce testör çocukları şöyle uyarıyor: “Ben 5 dakikaya geleceğim. Ben gelene kadar o tabaktaki marshmallowa dokunmazsan, sana aynısından bir tane daha vereceğim ve ikisini de o zaman yiyebileceksin.” Çocukların sabrını ve tatmini ne kadar erteleyebildiklerini (delay of gratification) ölçen bu testin sonuçlarını, Michel, aynı çocuklar lise zamanına geldiğinde ders notları, sınav skorları ve vücut kitle indeksi gibi değişkenlerle karşılaştığında şu çıkarıma varıyor: Bir çocuk ne kadar marshmallow yemeyi erteleyebiliyorsa, daha sonra okul notları ve genel yaşam mutluluğunu ölçen diğer parametreler de o kadar yüksek çıkıyor. Michel’in deneyi çocuklardaki irade kontrolünün ne kadar önemli bir değişken olabileceğini gösteriyor. Aşağıda Michel’in deneyinin modern bir replikasını bulacaksınız. Videoda miniklerin girdiği haller hem ilginizi çekecek, hem de sizi güldürecek.

Annelere notumuz: Lütfen evinizde çocuğunuzla bu deneyi denemeyin. 🙂

2. Bilinçaltına Sübliminal Mesaj

Arzuladığımız şeyleri gerçekten istiyor muyuz? Yoksa bilinçaltımıza gönderilen sübliminal mesajlarla “istediğimizi sanıyor muyuz?” Özellikle son senelerde reklamlarda bilinçaltına sübliminal mesajlar gönderildiğinin teorileri yaygınlaştıkça, insanlar zihinlerinin kendilerine ne söylediklerini sorgular oldu. Bu videoda Derren Brown, bir arkadaşını özel bir odaya alıyor ve ona birkaç hafta önce doğum günü için ne istediğini bir karta yazdığını, ancak kendisinin o karta bakmadığını hatırlatıyor. Arkadaşı bunu onayladıktan sonra Derren Brown arkadaşıyla kısa bir konuşma yapıyor, sorular soruyor. Örneğin, bir hediye istediğinde nasıl bir his olduğunu anlatmasını istiyor. Daha sonra kendisi birisine hediye seçerken uyguladığı taktiği anlatıyor. Ve sonunda Brown, arkadaşına 2 hafta önce karta ne hediye yazdığını soruyor. Arkadaşı da şaşırtacak bir biçimde tam da Brown’un ona aldığı hediyeyi söylüyor. Kartı açtıklarında ise Brown’un arkadaşının aslında bambaşka bir şey yazmış olduğunu görüyoruz. Brown’un arkadaşının karta yazdığının yanlış hatırlamasının sebebi, Brown’un konuşma boyunca ve odada arkadaşına kendi aldığı hediyeyi istetecek sübliminal mesajlar vermiş olması… Oldukça ilginç değil mi? Videoyu izleyin ve Derren Brown’un arkadaşına ne hediye aldığını ve onu nasıl o hediyeyi istediğine ikna ettiğini kendiniz görün.

3. Dikkatli bakarak herşeyi görebilir miyiz?

Aşağıdaki videoda oyuncuların birbirlerine kaç pas attığını sayın.

 

 

Peki videonun ortasında sahada yürüyen siyah gorili gördünüz mü? Görmediyseniz, seçici dikkatinizin aslında ne kadar güvenilmez olduğunu gösteren bir deneyin parçası oldunuz. Bu deneyi yapan araştırmacılar, videoyu izleyen katılımcıların çoğunluğunun siyah gorili göremediğini buldular. Bu deney bize tartışmalı davalarda kullanılan görgü tanıklarının ne kadar güvenilmez kaynaklar olabileceğini de gösteriyor.

4. Sokakta yardıma ihtiyacımız olsa kimse yardım etmeyecek mi? Görgü tanığı efekti.

Bu sosyal psikoloji deneyinin toplumumuza dair anlattıkları aslında oldukça korkutucu. Sokakta 20 dakika boyunca acılar içinde kıvrandığı görülen, ama aslında araştırmanın bir parçası olan kişiyi, doktorlar da dahil olmak üzere, 100’lerce insan yanından geçtiği halde hiçbiri yardım etmiyor. Özellikle şehir yaşamında insanların ‘derde bulaşmamak’ için, yardıma ihtiyacı olan insanları umursamamasının bizim toplumumuza kadar ulaşan sonuçları var. İngiltere’de özellikle iki küçük çocuğun başka bir çocuğu döverken çocuk çığlıklar içinde yardım istediği halde çevrede kimsenin polisi aramaya bile yeltenmemesi ile, ‘toplu suskunluk’ diye tabir edilen bu tarz davranışları araştırmaya başlamışlar.

5. Dünyayı alt üst görsek nasıl yaşarız?

Psikolog Erismann ve Kohler ikilisinin 1950’lerde yaptığı bir deneyin replikası olan bu videoda, İngiliz biri 2 hafta boyunca dünyayı ona alt üst gösteren gözlükler takıyor. İlk günlerde birşeyleri tutmakta bile zorlanan adam, 2 hafta sonra yolda bisiklete bile kazasız binebiliyor. Deney, beynimizin değişikliklere nasıl hızla adapte olduğunun ilginç bir göstergesi. Yakında piyasalarda daha çok yer alacak olan Google Glass’ın da böyle bir özelliği olduğu söylentiler arasında. Kimbilir, belki artık heyecan olsun diye Google Glass’ımızı takıp dünyayı alt üst görerek yaşamaya çalışacağız…

İlginç psikolojik videolar hakkında yorumlarınızı bekliyoruz..

Ayşe Canan Altındaş

Facebook Yorumları
Paylaş

1 YorumOn İlginç Psikolojik Videolar

Yorum Yazın:

E-posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

Mobile Sliding Menu

Wordpress Social Share Plugin powered by Ultimatelysocial